Yeni bir şey öğrendiğinizde beyniniz nasıl değişir
Her yaşta yeni bir şey öğrenmenin beyniniz üzerinde önemli ve kalıcı bir etkisi vardır. Yeni beceriler öğrenmek beyninizi fiziksel olarak değiştirir. Öğrenme esas olarak beyindeki nöronlar arasındaki bağlantılar olan sinapslarda gerçekleşir.
Aksine, sık sık yeni şeyler öğrenmediğinizde ortaya çıkan sıkılma, beyin sağlığınız ve genel refahınız için tehlikeli olabilir. Uluslararası Epidemiyoloji Dergisi’nde yayınlanan bir çalışma, uzun süre sıkılmanın kalp hastalıkları riskini iki katına çıkarabileceğini gözlemlemiştir.
Yeni deneyimler yaşamamak ve yeni beceriler öğrenmemek beyninizi yavaşlatabilir ve daha az duyarlı hale getirebilir. Yetişkin öğrenmesinin Alzheimer ve demansın başlangıcını ve ilerlemesini yavaşlattığı, ayrıca zihinsel yetilerinizin genel olarak yavaşlamasını önlediği gösterilmiştir.
İşte öğrenmenin beyninizi nasıl değiştirebileceğinin dört temel yolu.
Dopamin Seviyeniz Artar
Yeni bir beceri, dil veya yeni bir şey öğrenmek, öğrenen kişi için genellikle heyecan vericidir. Bu heyecan, dopamin adı verilen kimyasal bir nörotransmitterin salgılanmasına neden olur, bu da öğrenme sürecini heyecan verici hale getirir ve aynı zamanda deneyimi tekrarlamak istemenize neden olur.
Dopamin ayrıca aşk, bağımlılık yapan davranışlar ve dikkat eksikliği bozukluğu gibi deneyimler yaşadığınızda da salgılanır. Son araştırmalar, dopamin nöronlarının ateşlenmesinin ödül beklentisinin bir sonucu olarak motivasyonel bir madde olduğunu öne sürmektedir.
Uzun Süreli Hafızanızı Güçlendirirsiniz
Yeni bir şey öğrendiğinizde, bu bilgi önce geçici olarak kısa süreli belleğinizde depolanır. Daha sonra bu bilgi beyninizdeki uzun süreli depoya aktarılır. Bu aktivite çoğunlukla uykumuz sırasında gerçekleşir. Dolayısıyla yeterli uyku, öğrenilenlerin kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe aktarılması için kritik önem taşır. Bu nedenle uyku yoksunluğu hafıza kaybıyla yakından ilişkilidir.
Bir şeyi dikkatlice öğrendiğinizde ve bunu düşünerek uyuduğunuzda, beyin bunu kalıcı olarak depolar ve gerektiğinde geri çağırabilir. Öğrencinin yeni bilgiyi aktif olarak kullanması sağlanırsa, öğrenme daha güçlü ve derin hale gelir. Anılar beyinde bulunan birçok sinaps ve nöron aracılığıyla seyahat ettiğinden, sıklıkla bozulma meydana gelir ve anıları aktarıldıktan sonra eksik hale getirebilir.
Miyelin Büyümesini İyileştirirsiniz
Miyelin, birçok sinir lifinin etrafında yalıtkan bir kılıf oluşturan ve uyarıların iletilme hızını artıran protein ve fosfolipidlerin bir kombinasyonudur. Sinir sisteminin düzgün çalışması için gereklidir. Miyelin, nöronlarımızdaki sinyallerin daha hızlı hareket etmesini sağlar.
Özellikle ileri yaşlarda yeni beceriler öğrendiğinizde, sinir aksonlarımıza daha fazla miyelin bulaşmasına yardımcı olur, bu da beyindeki bağlantıları geliştirir ve daha hızlı ve daha iyi çalışmasını sağlar. Miyelin, özellikle yeni bir deneyim birden fazla kez tekrarlandığında iyi çalışır.
Beyniniz Yeni Nöronlar ve Bağlantılar Oluşturur
Her yeni beceri ya da yeni bir şey öğrendiğinizde, beyniniz yeni bağlantılar ve nöronlar oluşturur, bu da mevcut sinir yollarını daha güçlü ya da daha zayıf hale getirir. Araştırmacılar bu değişiklikleri beyindeki “plastisite” olarak adlandırıyor. Nöronlarınızdaki dendritler diğer dendritlerden sinyaller alır ve sinyaller onları diğer dendritlere ve nöronlara bağlayan akson boyunca ilerler.
Bu sinyallerin hızı o kadar yüksektir ki saniyenin sadece bir kısmını alır. Ancak, sinyallerin çoğu beyin eylemin farkında olmadan iletilir. Fetal dönemde gelişmeye başlayan insan beyni, yaşamınızın sonuna kadar değişmeye devam eder. Dolayısıyla, hayatınız boyunca ne kadar çok şey öğrenirseniz, beyniniz de o kadar çok değişecek ve gelişecektir.