Tükenmişlik mi Yaşıyorsunuz? İşte Nasıl Anlayabileceğiniz
Hayatınızın bir noktasında bunu hissetmiş olmalısınız. Belki o imkânsız teslim tarihi ya da uzun süredir ara vermemiş olmanızdır ama günümüz dünyasında yetişkin olmak tükenmişliğin kaçınılmaz olduğu anlamına gelir. Bu durum özellikle “her şeyi yapabilirim” diyen kişilikler için geçerli.
Teknoloji çalışanlarının %57’sinin iş tükenmişliği yaşadığı tahmin ediliyor. Ve birçok Y kuşağı kadını daha 30 yaşına gelmeden iş tükenmişliği yaşıyor!
Tükenmişlik Nedir?
Hem fiziksel hem de zihinsel olarak normal bir şekilde çalışamadığınızı hissettiğinizde, muhtemelen tükenmişlik yaşıyorsunuzdur. Birdenbire ortaya çıkmaz, her zaman yavaş yavaş ilerler. Yüksek başarılı kişiler tüm sorumluluklarını ara vermeden yerine getirmeye çalıştıkça ve daha fazla stres üstlendikçe yavaş yavaş artar. Bu sürekli bir kronik stres halidir. Gelecek hakkında alaycı, stresli ve her zaman bunalmış hissedersiniz.
Tükenmişliğin Türleri Var mıdır?
1. Aşırı Yük Tükenmişliği
Adından da anlaşılacağı gibi, aşırı yük tükenmişliği, üst üste yığılmış çok fazla sorumluluğunuz olduğunda ve sağlığınızı tehlikeye atarak yolunuza devam etmeye çalıştığınızda ortaya çıkar. Kendinizi doğru bir şekilde ayarlamadan daha çok ve daha şiddetli çalışırsınız. Bu durum en sık stresli çalışma koşullarında görülür. İnsanlar sürekli iyi performans gösterme uğruna kişisel yaşamlarından da ödün verirler.
2. İhmal Tükenmişliği
Bu tür bir tükenmişlik, geçmiş deneyimlerden kaynaklanan adanmışlık eksikliğinden veya sadece işte çaresiz hissetmekten kaynaklanır. Bu tür bir davranışsal kopuş, iş stresiyle başa çıkma stratejisi olarak benimsenir.
3. Meydan Okuma Altında Tükenmişlik
Bu tür tükenmişlik, insanlar hiçbir tatmin sağlamayan monoton işlerde sıkışıp kaldıklarını hissettiklerinde ortaya çıkar. Kendilerini kayıtsız hissederler ve artık entelektüel olarak uyarılmadıkları için adanmışlık seviyeleri çok düşüktür.
4. Çalışma Tükenmişliği
Tükenmişlik çoğunlukla profesyoneller arasında görülse de, öğrenciler de bunu yaşar. Bu, çalışmanız gereken çok şey olduğunda ve bunu uykusuzluk ve kötü beslenme alışkanlıklarıyla birleştirdiğinizde meydana gelir. Yavaş yavaş daha fazla bilgiyi özümseyemeyeceğinizi hissedersiniz ve sonuç olarak akademik performansınızda bir düşüş yaşarsınız.
Dikkat Etmeniz Gereken İşaretler
1. Sürekli Yorgunsunuz
Tükenmişliğin ana belirtilerinden biri sürekli yorgunluktur. Bu sadece fiziksel yorgunlukla sınırlı değildir, aynı zamanda duygusal ve zihinsel olarak da yorgunsunuzdur. Tüm enerjiniz tamamen tükenmiş gibi hissedersiniz.
2. Kafanız Karışık Hissedersiniz
Bir şey okumaya çalışıyor ama odaklanamıyor veya kavrayamıyor musunuz? Bu bilişsel bulanıklık, tükenmişliğin bir başka yaygın işaretidir. Karar vermek, düşünmek, tepki vermek – tüm bilişsel işlevleriniz darbe alır. Ayrıca bir şeyleri kolayca unutur ve hatırlamakta zorlanırsınız.
3. Kendinize İyi Bakmıyorsunuz
Herkesin kendine biraz zaman ayırmaya ihtiyacı vardır. Ancak sürekli stres altındaysanız, kendinize bakacak zamanınız olmaz. Yeterince uyumuyorsunuz, yeme alışkanlıklarınız kötüleşiyor ve yeterince dinlenmiyorsunuz.
4. Arkadaşlarınızı ve Ailenizi İhmal Edersiniz
Düşünceleriniz sadece işinizi bitirmekle ilgili olduğundan, arkadaşlarınıza ve ailenize neredeyse hiç zaman ayıramıyorsunuz. Zaman bulduğunuzda da kavga ediyorsunuz ya da normal konuşmalara tahammülünüz kalmıyor. İş hayatı ile özel hayat arasındaki çizgi çok silik.
5. Çok Fazla Olumsuz Duygularınız Var
Çoğu zaman hayal kırıklığına uğramış, alaycı, üzgün ve öfkeli hissediyorsunuz. Ve bu duygularınızı işinize, konuşmalarınıza ve etrafınızdaki havaya yansıtıyorsunuz. Bu nedenle, iş hayatınızdan ve kişisel yaşamınızdan son derece memnuniyetsiz hissediyorsunuz.
Ne Yapabilirsiniz?
Kariyerinize tutku katmanız önemli olsa da, aynı sevgiyi kendinize bakarken de göstermeniz aynı derecede önemlidir. Duygusal ve fiziksel sağlığınız başarıya giden yolda asla arka planda kalmamalıdır. İşte yapabilecekleriniz.
1. İşiniz Yerine Hayatınız Üzerinde Çalışın
İş sonrası hayatınızı inşa etmeli ve fişten çekmeyi öğrenmelisiniz. Ofis saatlerine sıkı sıkıya uyun. Bir hobi bulun ve bunun için zaman ayırın. Ya da arkadaşlarınızla sık sık dışarı çıkın. Aktif bir sosyal yaşam duygusal durumunuz için son derece sağlıklıdır ve mutluluğunuz için harikalar yaratabilir.
2. Yeterince Uyuyun
Uzmanlar her gece 7-8 saat uyumayı önermektedir. Ortalama 6 saatten az uyumak tükenmişlikten kurtulmayı zorlaştıracaktır. Her gün belirli bir saatte uyumak ve uyanmak yardımcı olur.
3. Her Şeyi Düzenleyin
İyi bir temizliğin gücünü asla hafife almayın! Sorumluluklarınızı sıraya koyun, işlere öncelik verin, bir yapılacaklar listesi oluşturun ve her zaman buna sadık kalın.
4. Kendinizi Şımartın
Bir spa randevusu alın, masaj yaptırın, seyahate çıkın, macera dolu bir şeyler yapın – mutluluk hormonlarınızı besleyecek bir şeyler yapın. Çocukken sizi neyin mutlu ettiğini hatırlıyor musunuz? Onu yapın!
Eğer bulunduğunuz ortam hala rahatlamanızı zorlaştırıyorsa, muhtemelen yolunuza devam etme zamanı gelmiş demektir.