Panik atak nedir? Belirtileri ve ne yapmanız gerektiği
Panik atak durumunda yapmanız gereken son şey, atak düşüncesinin sizi korkutmasına izin vermektir. Panik atak yaşayan birçok kişi, kendilerine ne olduğunun farkında olmayabilir. Bilinmeyene karşı duyulan bu korku, atağın şiddetini artırabilir. Eğer panik atak geçiren biriyseniz ve neler olup bittiğini anlamak istiyorsanız, bu makale size yardımcı olabilir.
Panik Atak Nedir?
Hayvanlar tehdit edildiklerinde “aşırı uyarılma” ya da yaygın olarak “savaş ya da kaç” tepkisi olarak adlandırılan durumu yaşarlar. Öte yandan panik atak, yakın bir tehlike olmasa bile vücudunuzun kendisini saldırı altında olarak algılamasına neden olur. Bu dönem, sizi düzenli aktiviteler yapamaz veya net düşünemez hale getirecek kadar yoğun bir korku hissi ile karakterizedir.
Ataklar Yaygın mıdır?
Panik ataklar genellikle yüksek stresli, psikolojik travma geçirmiş, anksiyete bozukluğu olan veya uyuşturucu kullanan kişilerde görülür. Panik bozuklukların kalıtsal olabileceğini gösteren bazı kanıtlar da vardır. Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsü’ne göre, dünya nüfusunun yaklaşık %3’ü panik atak geçirmiştir. Ayrıca, yukarıda bahsedilen vakaların yarısından biraz daha azı şiddetli olarak sınıflandırılmıştır.
Belirtiler Nelerdir?
Panik atak geçirdiğinizde, muhtemelen bu belirtilerden bazılarını yaşarsınız. Bu belirtilerden sadece bir ya da ikisini yaşamanızın panik atak geçirdiğiniz anlamına gelmediğini ve bu belirtiler hakkında doktorunuzla konuşmanızın her zaman en iyisi olduğunu unutmamak önemlidir.
1. Nefes Alma Zorluğu
Akciğerlerinizin artık çalışmadığını hissedebilir veya aniden “nasıl nefes alacağınızı unutabilirsiniz”. Bunun sonucunda boğulma ve sersemlik hissi ortaya çıkabilir. Panik bozukluğu olan hastalarda hiperventilasyon semptomlarını hafifletmeye yardımcı olmak için bir kese kağıdına nefes almanın etkisi konusunda karışık kanıtlar vardır.
2. Boğulma
Nefes almayı unutma hissine benzer şekilde, yutkunurken veya ağızdan nefes almaya çalışırken de aynı etkiyi yaşayabilirsiniz.
3. Baş dönmesi
Yürüyemeyecek ve hatta hareket edemeyecek kadar şiddetli baş dönmesi yaşayabilirsiniz. Bulanık görme, sersemlik ve baş ağrısı, insanların baş dönmesi ile birlikte bildirdiği diğer birkaç semptomdur.
4. Terleme
Aşırı terleme panik atak sırasında meydana gelebilecek bir başka olaydır. Bununla birlikte, terleme nispeten yaygındır ve insanlar genel olarak gergin veya endişeli olduklarında bile meydana gelebilir. Panik atak geçiren kişilerde sıcak basması ve titreme de görülür.
5. Titreme
Hayatı tehdit eden bir durum sırasında herkesin titreyeceği gibi, panik atak sırasında da vücudunuz titreyebilir. Artan kan akışı ve yüksek alarmdaki sinirler, hareketsiz kalma çabanızda size yardımcı olmayabilir.
6. Göğüs Ağrısı
Nefes alma zorluğunun yanı sıra, adrenalin patlamasının bir sonucu olarak kalp atış hızınızda da muazzam bir artışla karşılaşabilirsiniz. Bu durum rahatsızlığa ve hatta bazı nadir durumlarda ağrıya neden olabilir. Panik bozuklukların vücudunuzda ciddi bir fiziksel hasara neden olması muhtemel olmasa da, bu semptomların bir profesyonel tarafından kontrol edilmesi tavsiye edilir.
Ne Kadar Sürer?
Panik ataklar farklı kişilerde farklı şekillerde ortaya çıkar. Ortalama olarak, yaklaşık otuz dakika sürdüğü bildirilmiştir. Yaklaşık on saniye süren son derece kısa ataklar veya yaklaşık bir saat süren uzun ataklar şeklinde de ortaya çıkabilirler.
Ne Yapmalısınız?
1. İronik Olabilir – Ama Panik Yapmayın
Çoğu insan panik atak geçirdiğinde “delirdiğini” düşünür. Bu, duruma hiç yardımcı olmaz. İlk ve en önemli şey, panik atakların var olan bir durum olduğunu ve bunu yaşayan tek kişinin siz olmadığınızı anlamaktır.
2. Bir Tıp Uzmanıyla Konuşun
Doktorunuzla karşılaştığınız semptomlar ve okulda ya da işte yaşadığınız stres hakkında konuşun. Doktorunuz atakların yoğunluğuna ve sıklığına bağlı olarak bilişsel veya davranışsal terapi ya da ilaç tedavisi önerebilir. Çoğu durumda, sadece neler olup bittiği hakkında bilgi sahibi olmak atakların üstesinden gelmeye büyük ölçüde yardımcı olur.
3. Kök Nedenin Ne Olduğunu Anlayın
Panik atak azaldıktan ve tekrar sakin ve net bir şekilde düşünebilmeye başladıktan sonra, atağınıza neden olan belirli bir tetikleyici olup olmadığını değerlendirmeye çalışın. Ataklara neyin neden olduğunu anladığınızda, tedavi veya terapi çok daha kolay olacaktır.