Bağırsak-Beyin Ekseni: Beyin ve Sağlıklı Bir Bağırsak Birbirine Bağlı mıdır?

Korktuğunuzda ya da öfkelendiğinizde neden “İçimde hoş olmayan bir his var” ya da “Karnımda bir baskı hissediyorum” ya da “Bağırsaklarıma darbe almış gibi hissettim” dediğinizi hiç merak ettiniz mi? Bu sıradan ifadeler, görünenden çok daha fazla gerçekliğe sahiptir. Bağırsaklarınız ve beyniniz doğrudan ilişkilidir. Stresli durumlarda çıldıran tek organınız beyniniz değildir. Bağırsaklarınız da bazı taklalar atıyor!

Bağırsak-Beyin Ekseni Nasıl Çalışır?

Bağırsakların, bağırsak-beyin ekseni adı verilen bir yol aracılığıyla beyinle nasıl çift yönlü iletişim kurduğuna dair çok sayıda çalışma yapılmıştır. Peki, bu nasıl gerçekleşiyor? Bağırsak bakterileri beyne sinyaller gönderir ve beyin de sinir, endokrin ve bağışıklık hücreleri aracılığıyla sinyalleri geri gönderir.

Sağlıksız bir mikrobiyom gibi sindirim bozuklukları da genellikle sadece depresyon ve anksiyete gibi psikolojik rahatsızlıklara değil, aynı zamanda diğer fiziksel sağlık sorunlarına da yol açar. Bunlar doğrudan ya da dolaylı olarak nörotransmitterlerle ilişkilidir. Bu nedenle, bağırsak ve beyin arasındaki çift yönlü sinyalizasyon, iyi bir stres tepkisinin yanı sıra genel duygusal ve bilişsel refahın sürdürülmesi için önemlidir.

Bağırsakları tedavi etmek beyni de tedavi edebilir ve bunun tersi de geçerlidir. Mevcut ve devam eden çalışmalar, bu bağırsak-beyin ilişkisinin doğasını birçok yönden doğrulamaktadır.

İrritabl bağırsak sendromu gibi bağırsak sorunlarını onarmak için probiyotik müdahalesi, ruh halini iyileştirirken ve kronik yorgunluğu azaltırken anksiyeteyi ve stres tepkisini de azaltır.

Araştırmalar, depresyonun kronik düşük dereceli enflamasyon nedeniyle sıklıkla bağırsak sorunlarıyla ilişkili olduğunu göstermektedir.

“Sızdıran” bağırsak, karşı gelme bozukluğu veya dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu gibi beyinle ilgili sorunlarla ve bilişsel, hafıza ve davranışsal bozulmalarla ilişkili olabilir.

Liste uzayıp gitse de, bağırsak-beyin ilişkisini tam olarak anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Bağırsak Sağlığı Beyin Sağlığıyla Nasıl İlişkilidir?

Beyninizin düzgün çalışması bağırsaklara bağlıdır. İşte nasıl olduğu:

Bağırsak mikrobiyomunun önemli rollerinden biri savunma sistemi olarak hareket etmektir ve bu zihinsel refahla da ilgilenir.

Bağışıklık sisteminin yaklaşık %70-80’i, doğru mikrop dengesinin bağışıklık sisteminizi güçlü tuttuğu bağırsaklarda bulunur. Bu da duygusal sağlığınızla bağlantılıdır.

Nörolojik hastalıklar da dahil olmak üzere tüm hastalıkların yüzde doksanı bağırsak mikrobiyomundan kaynaklanmaktadır.

İyi bağırsak bakterileri B12 vitamini, K vitamini ve biotin gibi besinleri üreterek sizi sağlıklı tutar ve beyin sağlığınızı güçlendirir.

Kısa zincirli yağ asitleri bağırsakları kaplayan hücreler için faydalıdır ve beyne faydalı nörotransmitterlerin salınımını teşvik eder.

Dopamin, serotonin ve beta-endorfin, sağlıklı bir bağırsak florası ve doğal gıdalar tarafından uyarılan önemli nörotransmitterlerdir.

Bağırsak-Beyin İlişkisini Güçlendirmenin Yolları

Bağırsaklarınıza iyi bakmanız otomatik olarak beyin sağlığınızı da iyileştirecektir. Bu yüzden öncelikle aşağıdaki adımları atarak bağırsak mikrobiyomunu destekleyin:

Sebze ve meyve gibi bütün, işlenmemiş gıdalardan, organik tavuk veya hindi gibi sağlıklı proteinlerden, avokado, tohumlar ve fındık gibi sağlıklı yağlardan ve kahverengi pirinç, yulaf ve kinoa gibi kompleks karbonhidratlardan yeterli düzeyde mikro ve makro besin alın.

Şeker ve basit karbonhidratlardan kaçının. Bunun yerine stevia gibi sağlıklı şeker seçeneklerini kullanın.

İyi bakteri çeşitliliğini artırmak ve enflamasyonu azaltmak için probiyotik açısından zengin gıdaları ve takviyeleri tercih edin.

İyi bakterileri beslemek için prebiyotik lif açısından zengin sebze alımını artırın.

Önemli mikro besinlerin emilimi için gıdaların parçalanmasına yardımcı olan sindirim enzimlerini kullanın.

Yiyecekleri çiğneyerek ve yemeğinizin tadını çıkararak dikkatli bir şekilde yiyin.

Genellikle duygusal hastalıklarla bağlantılı olan ince bağırsak bakterilerinin aşırı çoğalması, irritabl bağırsak sendromu veya sızdıran bağırsak gibi bağırsak sorunlarını ele alın ve onarın.

Toksinleri hayatınızdan, çevrenizden ve yiyeceklerden çıkarın.

Gıda hassasiyetleri/intoleranslarından şüpheleniyorsanız eliminasyon diyeti uygulayın.

Beyin sağlığının bu kadar çok doğal yolla desteklenebileceğini görmek heyecan verici. Herhangi bir hastalığın temel nedenini bulmanın son derece önemli olduğunu ve bunun çoğu durumda bağırsaklarda yattığını unutmayın. Sağlığınızı en iyi şekilde nasıl destekleyebileceğiniz hakkında daha fazla bilgi edinmek için dönüşümsel beslenme koçu gibi bütünsel bir sağlık hizmeti sağlayıcısına danışın.

Bağırsak sağlığına basit yollarla dikkat etmek isteyenler için, iyi bakterilerinizi artırmak için fermente ve prebiyotik açısından zengin yiyecekler yiyin. Beyniniz bundan mutluluk duyacaktır.