Wat veroorzaakt een piepende ademhaling? Mogelijke oorzaken en wat u kunt doen

Een piepende ademhaling is een fluitend geluid dat te horen is tijdens het ademen. Dit geluid ontstaat als lucht door vernauwde luchtwegen stroomt en is het meest merkbaar als je uitademt, hoewel het ook hoorbaar is als je inademt. Soms kun je ook een soort fluitend geluid maken als je neus verstopt raakt. Dit gebeurt meestal als je verkouden bent of een neusallergie hebt. Maar in tegenstelling tot piepende ademhaling zal de ademhaling in dit geval niet gespannen zijn. En je neusholtes spoelen met zout water kan het geluid doen verdwijnen. Piepen wijst meestal op diepere ademhalingsproblemen. Laten we eens kijken naar enkele aandoeningen die het kunnen veroorzaken:

Astma

Piepen komt vaak voor bij kinderen. Maar het goede nieuws is dat minder dan een derde van de baby’s die de eerste 3 jaar constant piepen astma ontwikkelen als ze ouder worden.

Astma zorgt ervoor dat de luchtwegen in je longen opzwellen en dat de spieren rond de luchtwegen strak komen te staan. Hierdoor worden je luchtwegen nauwer, waardoor het moeilijker wordt om lucht door te laten. Bij mensen die vatbaar zijn voor astma kunnen veel factoren de oorzaak zijn, zoals huisstofmijt, huidschilfers, medicijnen zoals aspirine, schimmels, pollen, sigarettenrook, chemicaliën, koud weer, luchtweginfecties zoals verkoudheid, stress en lichaamsbeweging. Naast een piepende ademhaling kunnen mensen met astma ook symptomen hebben zoals kortademigheid die verergert bij activiteit of inspanning, hoesten met of zonder slijm, een gevoel van benauwdheid op de borst enz. Roep medische spoedhulp in als je symptomen ervaart zoals verwardheid of slaperigheid, ernstige ademhalingsmoeilijkheden, zweten, een snelle polsslag, ernstige angst omdat je moeilijk kunt ademen of een blauwachtige tint op je huid.

• Je arts zal samen met jou een astma-actieplan op papier zetten met daarin bijvoorbeeld instructies voor het innemen van medicatie, je triggers en hoe je die kunt vermijden, enz. Ze kan medicatie voorschrijven die, als je ze elke dag neemt, kan helpen bij het voorkomen van aanvallen, maar ook medicatie die verlichting kan brengen als je een aanval hebt.

Hartastma

Hartastma is een aandoening die wordt veroorzaakt door vocht dat zich ophoopt in de linkerkant van je hart. Dit kan symptomen veroorzaken die lijken op astma, zoals een piepende ademhaling, kortademigheid en hoesten. In tegenstelling tot astma duidt deze vochtophoping echter op een aangeboren hartafwijking, een lekkende klep of een zwak pompend hart, wat wijst op hartfalen.

• Je arts zal je een behandeling adviseren die medicijnen kan omvatten om overtollig vocht te verwijderen en de bloeddruk te controleren, evenals aanpassingen aan je dieet. In sommige gevallen kan een operatie nodig zijn.

Inademen van een vreemd voorwerp

Als een vreemd voorwerp in je neus of luchtwegen wordt ingeademd, kan het vast komen te zitten waardoor je moeilijk kunt ademen. Kinderen tussen 1 en 3 jaar ademen het vaakst vreemde voorwerpen in. Voorbeelden van dingen die ingeademd kunnen worden zijn voedingsmiddelen zoals noten en zaden en andere kleine voorwerpen zoals knopen, kralen en knikkers. Dit kan verstikking, hoesten en een piepende ademhaling veroorzaken. Het kan ook leiden tot infecties en ontstekingen.

• Als je kind moeite heeft met ademhalen, kunnen haar luchtwegen volledig geblokkeerd zijn en heeft het onmiddellijk medische hulp nodig. En als de symptomen zoals verslikken en hoesten verdwenen zijn, let dan op tekenen van infectie.

Bronchiolitis

Bronchiolitis is de meest voorkomende oorzaak van een piepende ademhaling bij kinderen jonger dan 2 jaar.

Wanneer de kleine luchtwegen in je longen opgezwollen raken en slijm zich ophoopt, heb je een aandoening die bronchiolitis wordt genoemd. Deze aandoening ontstaat meestal door een virusinfectie. Het virus dat bekend staat als Respiratoir syncytieel virus (RSV) is de meest voorkomende boosdoener. Andere virussen die bronchiolitis kunnen veroorzaken zijn influenza, adenovirus en parainfluenza. De infectie wordt verspreid door in contact te komen met vloeistoffen uit de keel of neus van iemand die geïnfecteerd is. Bijvoorbeeld door het inademen van ademhalingsdruppeltjes wanneer iemand in je buurt niest, of door het aanraken van een voorwerp zoals speelgoed dat is besmet met de ademhalingsdruppeltjes van een besmet persoon. Bronchiolitis treft meestal kinderen jonger dan 2 jaar en een baby heeft een grotere kans om deze aandoening te krijgen als ze jonger is dan 6 maanden, geen borstvoeding krijgt, te vroeg is geboren of is blootgesteld aan sigarettenrook.

Andere symptomen van bronchiolitis zijn hoesten, kortademigheid, koorts, vermoeidheid enz. Roep medische spoedhulp in als je kind een blauwachtige huid krijgt, moeite heeft met ademhalen, snel begint te ademen, extreem moe is, of als haar neusgaten gaan knipperen of de borstkas lijkt in te zakken als ze probeert te ademen.

• Gewoonlijk wordt het ademen gemakkelijker vanaf de derde dag en de aandoening zou na ongeveer een week moeten verdwijnen. Zorg ondertussen voor voldoende vocht en rust. Het gebruik van een luchtbevochtiger kan helpen om slijm los te maken.

Bronchiëctasieën

Bronchiëctasieën zijn aandoeningen waarbij de grote luchtwegen in je longen wijder worden. Deze schade aan je luchtwegen is vaak het gevolg van herhaalde infecties of ontstekingen in je luchtwegen. Het kan soms al in je kindertijd beginnen na een ernstige longinfectie of nadat je voedsel of een vreemd voorwerp hebt ingeademd. Medische aandoeningen zoals taaislijmziekte, een ziekte die leidt tot de ophoping van dik slijm in je borst, allergische longaandoeningen, leukemie en auto-immuunziekten zoals de ziekte van Crohn en reumatoïde artritis kunnen ook bronchiëctasieën veroorzaken.

Naast een piepende ademhaling ervaren mensen met deze aandoening symptomen als chronische hoest, stinkend sputum, slechte adem, kortademigheid die verergert bij inspanning, nachtelijk zweten, lage koorts, gewichtsverlies en vermoeidheid. Ze kunnen zelfs bloed ophoesten.

• Je arts kan je antibiotica voorschrijven tegen de infectie, bronchodilatatoren om je luchtwegen te openen en slijmoplossende middelen om het slijm kwijt te raken. In sommige gevallen kan een operatie nodig zijn waarbij een deel van je longen wordt verwijderd.

Longontsteking

Longontsteking is een longinfectie die kan worden veroorzaakt door bacteriën, virussen en schimmels. Bacteriën zijn de meest voorkomende boosdoeners bij volwassenen, met name bacteriën die bekend staan als Streptococcus pneumoniae, hoewel ook andere bacteriën verantwoordelijk kunnen zijn. Veel voorkomende virussen, zoals de virussen die griep veroorzaken, kunnen ook leiden tot longontsteking. Ondertussen kan een schimmel die bekend staat als Pneumocystis jiroveci longontsteking veroorzaken bij mensen wiens immuunsysteem is aangetast. Je kunt longontsteking krijgen wanneer ziektekiemen uit je neus, mond of sinussen zich verspreiden naar je longen, je ziektekiemen inademt in je longen of wanneer je braaksel, voedsel of vloeistoffen uit je mond inademt in je longen. Aandoeningen zoals longaandoeningen, hersenaandoeningen zoals dementie of een beroerte, een verzwakt immuunsysteem, hartaandoeningen, diabetes enz. kunnen je risico op longontsteking verhogen. Dat geldt ook voor roken.

Longontsteking kan ook symptomen veroorzaken zoals hoesten met of zonder slijm, koorts, zweten, rillen, kortademigheid die verergert bij activiteit, pijn op de borst, verlies van eetlust enz. Vooral oudere mensen kunnen ook een gevoel van verwarring ervaren.

• Je arts kan antibiotica voorschrijven als je longontsteking wordt veroorzaakt door bacteriën. Je moet ook voldoende rust nemen en veel drinken zodat je niet uitgedroogd raakt.

Acute bronchitis

Ontsteking en zwelling in de belangrijkste luchtwegen die lucht naar je longen voeren, staat bekend als bronchitis en kan een piepende ademhaling veroorzaken. Je krijgt het bijna altijd na een griep of verkoudheid. Het virus infecteert eerst je sinussen, neus en keel en verspreidt zich dan naar de luchtwegen die naar je longen leiden. Hoewel het minder vaak voorkomt, kunnen bacteriën deze infectie ook veroorzaken.

Ongemak op de borst, hoesten met slijm, kortademigheid die verergert bij activiteit, lage koorts en vermoeidheid zijn enkele andere tekenen die wijzen op acute bronchitis. Het kan soms moeilijk zijn om het onderscheid te maken tussen longontsteking en bronchitis. Maar mensen met longontsteking hebben vaker koude rillingen en hoge koorts.

• De aandoening zou na ongeveer een week vanzelf moeten verdwijnen. Neem ondertussen voldoende rust en zorg ervoor dat je niet uitgedroogd raakt.

Chronische obstructieve longziekte

Roken wordt beschouwd als de belangrijkste oorzaak van Chronische obstructieve longziekte. Roken kan ook andere aandoeningen die een piepende ademhaling veroorzaken verergeren.

Chronische obstructieve longziekte (COPD) is een progressieve longziekte die het ademhalen bemoeilijkt. Dit kan gebeuren doordat de wanden van je luchtzakken of de wanden tussen luchtzakken beschadigd raken (een aandoening die bekend staat als emfyseem), of doordat de bekleding van je luchtwegen voortdurend geïrriteerd raakt waardoor er dik slijm ontstaat (een aandoening die bekend staat als chronische bronchitis), of beide.

Roken wordt beschouwd als de belangrijkste oorzaak van chronische obstructieve longziekte. Langdurige blootstelling aan andere dingen die je longen kunnen irriteren, zoals chemische dampen, luchtvervuiling enz. kan ook leiden tot Chronische obstructieve longziekte. In sommige gevallen kunnen mensen die een genetisch tekort hebben aan een eiwit dat bekend staat als alfa-1 antitrypsine deze aandoening ook ontwikkelen. Chronische obstructieve longziekte wordt meestal waargenomen bij mensen van middelbare leeftijd of ouderen.

Andere symptomen die wijzen op chronische obstructieve longziekte zijn hoesten met of zonder slijm, kortademigheid die verergert bij activiteit en vermoeidheid.

• Chronische obstructieve longziekte veroorzaakt permanente schade aan je longen, maar er zijn enkele maatregelen die kunnen voorkomen dat deze aandoening erger wordt en die de symptomen kunnen verlichten. Je arts kan je medicijnen en inhalators voorschrijven die je kunnen helpen beter te ademen. Longrevalidatieoefeningen kunnen ook helpen om je beter te leren ademen.

Gastro-oesofageale refluxziekte

Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) is een aandoening waarbij de inhoud van je maag vanuit je maag naar achteren beweegt in je voedselpijp die je mond met je maag verbindt. Dit veroorzaakt irritatie in de voedselbuis. Deze aandoening ontstaat wanneer de spieren (bekend als de onderste slokdarmsfincter) aan de onderkant van je voedselbuis niet goed afsluiten, waardoor de maaginhoud teruglekt in je voedselbuis. Enkele factoren die je risico op deze aandoening verhogen zijn alcoholgebruik, roken, obesitas, zwangerschap, maar ook medische aandoeningen zoals een hiatale hernia waarbij een deel van je maag naar de onderborst verplaatst, en sclerodermie waarbij het bindweefsel in je lichaam abnormaal groeit. Sommige medicijnen die worden gebruikt voor aandoeningen zoals hoge bloeddruk, slapeloosheid, astma enz. kunnen ook Gastro-oesofageale refluxziekte veroorzaken. Je arts kan je laten weten of dit een bijwerking is van de medicijnen die je gebruikt.

Andere symptomen van deze aandoening zijn brandend maagzuur, het gevoel dat er voedsel achter je ribben vastzit, misselijkheid na het eten, moeite met slikken, hoesten, keelpijn, schorre stem enz. Je kunt merken dat de symptomen erger zijn als je gaat liggen, na het eten of ’s nachts.

• Maatregelen zoals je gewicht onder controle houden, kleinere maaltijden eten en voedsel vermijden dat de symptomen kan uitlokken, kunnen helpen. Ook maagzuurremmers en sterkere medicijnen op recept kunnen de symptomen verlichten. In sommige gevallen kan je arts een operatie aanraden om te voorkomen dat maagzuur in de voedselpijp lekt.

Insectensteken en medicijnen

Insectensteken die een allergische reactie veroorzaken, veroorzaken waarschijnlijk een piepende ademhaling. Piepen kan ook een bijwerking zijn van bepaalde medicijnen zoals aspirine. Overleg met je arts of medicijnen die je gebruikt verantwoordelijk kunnen zijn voor het krijgen van een piepende ademhaling.

• Als je begint te piepen of andere symptomen ervaart zoals misselijkheid, een snelle hartslag, duizeligheid, moeite met slikken of verwardheid na een insectenbeet, roep dan onmiddellijk medische hulp in omdat je mogelijk een ernstige allergische reactie ervaart. Een piepende ademhaling die optreedt onmiddellijk na het innemen van een nieuw medicijn vereist ook dringende medische aandacht.

Wanneer moet je naar de dokter?

Het is een goed idee om een arts te raadplegen wanneer je voor het eerst een piepende ademhaling krijgt. Omdat veel symptomen van de aandoeningen die een piepende ademhaling kunnen veroorzaken elkaar kunnen overlappen, heb je misschien de hulp van een arts nodig om uit te zoeken wat de oorzaak is, zodat je de juiste maatregelen kunt nemen. Je arts kan luisteren naar de geluiden die je maakt terwijl je ademhaalt of tests doen zoals een röntgenfoto of een longfunctietest. Zoek spoedeisende hulp als je ook veel moeite hebt met ademhalen.