Symptomen en manieren waarop vitamine B12 tekort zich manifesteert

Hoewel een vitamine B12-tekort over de hele wereld vrij veel voorkomt, is het vaak moeilijk om dit tekort alleen aan de hand van symptomen vast te stellen. Dit komt omdat een vitamine B12 tekort zich uit in een breed scala aan symptomen, van duizeligheid tot een obsessieve compulsieve stoornis, die allemaal veroorzaakt kunnen worden door een andere aandoening of tekort. Hoewel vitamine B12 oplosbaar is in water, kan je lever het bovendien opslaan, in tegenstelling tot andere vitamines, in hoeveelheden die 3-5 jaar meegaan, zelfs nadat je bent gestopt met het eten van vitamine B12-rijk voedsel. Als gevolg hiervan kunnen de symptomen van een vitamine B12-tekort pas veel later zichtbaar worden dan toen het tekort begon. Hoge hoeveelheden foliumzuur uit supplementen of verrijkt voedsel kunnen ook je vitamine B12 tekort maskeren.

Hoewel een tekort kan ontstaan door een gebrek aan vitamine B12 voedingsmiddelen in het dieet, zoals bij vegetariërs of veganisten, kan het ook verraderlijker zijn wanneer je lichaam het niet effectief kan absorberen. Dus als je een van de volgende risicofactoren hebt, kan het verstandig zijn om op de symptomen te letten en je vitamine B12-niveaus regelmatig te laten controleren.

• Vegetarisme.
• Veganisme.
• alcoholisme
• Maag- of darmaandoeningen.
• Langdurig gebruik van maagzuurremmers en protonpompremmers.
• Maagverkleiningsoperatie.
• Pernicieuze anemie.
• Veroudering.
• Genetische aandoeningen.

Omdat vitamine B12 betrokken is bij zoveel functies in het lichaam, van de productie van DNA, RNA en rode bloedcellen tot de productie van energie, kan een vitamine B12-tekort zich uiten in een grote verscheidenheid aan symptomen. Hier volgt een opsomming.

Duizeligheid

Als je vaak een “roes in je hoofd” voelt als je opstaat na lange tijd zitten of als je een trap oploopt, heb je misschien een vitamine B12-tekort. Als je lichaam lage vitamine B12-niveaus heeft, kun je je evenwicht verliezen, vooral als je te snel beweegt. Als je je te vaak duizelig voelt, wil je misschien naar de dokter gaan en een bloedtest doen om je B12-niveaus te bepalen. Duizeligheid of licht in het hoofd is een klassiek symptoom van een lage bloeddruk, en een lage bloeddruk is een veelvoorkomend gevolg van een vitamine B12-tekort.

Gevoelloosheid of een gevoel van pinnen en naalden

Het is gebruikelijk om het gevoel van gevoelloosheid of “spelden en naalden” te ervaren als je te lang in een bepaalde houding zit of staat. Als je deze echter ook voelt als je geen druk uitoefent op een lichaamsdeel, kan dit duiden op een vitamine B12-tekort. Een vitamine B12-tekort verlaagt niet alleen je bloeddruk, maar vermindert ook de aanmaak van gezonde rode bloedcellen in je bloed, waardoor andere organen minder zuurstof krijgen. Dit is wat de gevoelloosheid veroorzaakt.

Het gevoel van pinnen en naalden kan ook worden veroorzaakt door demyelinisatie van zenuwcellen – bepaalde zenuwcellen zijn bedekt met een beschermende schede, de myelineschede, die de overdracht van zenuwsignalen versnelt. Een gebrek aan vitamine B12 leidt tot degeneratie van de myelineschede.

Bleke of gele huid

Een bleke en gelige huid is een van de meest voorkomende tekenen van een B12-tekort. Je kunt zelfs een lichte gele zweem in je oogwit zien, net als bij geelzucht. Als het vitamine B12-niveau in je lichaam daalt, worden de rode bloedcellen broos en beginnen ze af te breken tot bilirubine. Terwijl de bleke huid laat zien dat er een daling is in de hoeveelheid functionele rode bloedcellen, kan de geelheid worden toegeschreven aan de verhoogde hoeveelheid bilirubine – dezelfde stof die ervoor zorgt dat de huid van geelzuchtpatiënten geel wordt.

Huidlaesies, vitiligo en pijnlijke tong

Elke verandering in het vitamine B12 gehalte in het lichaam kan leiden tot huidproblemen zoals vitiligo, dermatitis, hyperpigmentatie of acne. Huidlaesies, vooral die laesies die niet reageren op een andere behandeling, zijn waarschijnlijk het gevolg van een vitamine B12-tekort. Ook je haar en nagels kunnen veranderen.

Glossitis of ontsteking van de tong is een ander symptoom van een vitamine B12-tekort. Bij deze aandoening wordt de tong glad en verliest de tong zijn smaakpapillen, waardoor het innemen van voedsel moeilijk kan worden en je nog minder voedingsstoffen binnenkrijgt.

Slecht zicht

Als je last hebt van wazig zicht of dubbel zicht terwijl je geen oogaandoening hebt, zou je een B12-tekort kunnen hebben. Vitamine B12 is nodig voor een optimale zenuwfunctie. Een B12-tekort kan je oogzenuw beschadigen – een zenuw die informatie en signalen van je oog naar je hersenen doorgeeft – waardoor je slechter gaat zien. In een onderzoek rapporteerden kinderen met een slecht gezichtsvermogen verbeteringen in hun gezichtsvermogen na B12-supplementatie.

Spierzwakte

Als je met gemak kon deadliften in de sportschool, maar nu zelfs geen kleine rugzak meer kunt dragen, zijn je spieren misschien zwak. Spierzwakte is een duidelijk teken van een vitamine B12-tekort, omdat je spieren niet genoeg zuurstof krijgen (door het lage aantal rode bloedcellen) om alledaagse activiteiten uit te voeren.

Constante vermoeidheid en kortademigheid

Het is normaal om je moe te voelen na een lange werkdag of na een intensieve training. Maar als je je de hele tijd moe voelt, zelfs als je geen fysiek (of mentaal) inspannende activiteit hebt gedaan, kan er een vitamine B12-tekort in het spel zijn. Een tekort aan vitamine B12 beïnvloedt de capaciteit van je bloed om zuurstof te vervoeren. Omdat al je organen niet voldoende zuurstof krijgen, kun je je vaak moe en kortademig voelen. Bovendien is vitamine B12 een van de vitamines die nodig zijn om de glucose uit je voedsel om te zetten in energie. En een tekort kan het glucosemetabolisme negatief beïnvloeden en ervoor zorgen dat er minder energie vrijkomt.

Maagproblemen

Als je last hebt van diarree of een opgeblazen gevoel ook al eet je gezond, dan kan het zijn dat je lichaam vitamine B12 niet goed opneemt. Hierdoor krijgen de cellen van je maag-darmkanaal niet genoeg zuurstof, wat leidt tot spijsverteringsproblemen zoals winderigheid, constipatie, diarree, verlies van eetlust en gewichtsverlies.

Geheugenverlies

De meesten van ons hebben een goed langetermijngeheugen, maar vergeten vaak waar we onze autosleutels, huissleutels of zelfs onze bril hebben gelaten. Maar als deze “vergeetachtigheid” een dagelijks terugkerend fenomeen wordt, dan kunnen je lage vitamine B12-niveaus hier de schuld van zijn. Een tekort aan vitamine B12 kan een mildere vorm van dementie veroorzaken die lijkt op het eerste stadium van Alzheimer. Aangezien een langdurig B12-tekort in verband wordt gebracht met Alzheimer of dementie, is het een goed idee om je vitaminewaarden regelmatig te laten controleren, vooral als je een familiegeschiedenis van deze aandoeningen hebt.

Depressie

Als je je de laatste tijd neerslachtig voelt zonder dat daar een directe oorzaak voor is, kan een vitamine B12-tekort een rol spelen bij het ontstaan van “slechte stemmingen”. Vitamine B12 wordt verondersteld een bepalende factor te zijn voor het één-koolstofmetabolisme, dat essentieel is voor de zenuwfunctie. Aangezien vitamine B12 een cofactor is bij de synthese van dopamine (het gelukshormoon in je lichaam), zou een tekort de dopamineniveaus in je lichaam kunnen verlagen. Hoewel het onduidelijk is hoe vitamine B12 precies van invloed is op een complexe ziekte als depressie, tonen onderzoeken aan dat depressieve patiënten verlaagde vitamine B12-niveaus in hun bloed hebben. Therapeuten schrijven zelfs vaak 1 mg vitamine B12 voor aan mensen met een depressie.

Mentale stoornissen

Hoewel zeldzaam, zijn er een paar gevallen bekend waarbij een langdurig vitamine B12-tekort heeft geleid tot mentale stoornissen zoals obsessieve compulsieve stoornis en psychose, vooral bij ouderen.

Complicaties van het negeren van een langdurig Vitamine B12-tekort

Een langdurig vitamine B12- of cobalaminetekort kan leiden tot veel gezondheidscomplicaties.

Pernicieuze Anemie

Vitamine B12 is essentieel voor de aanmaak van gezonde rode bloedcellen. Wanneer je een vitamine B12-tekort hebt, wordt je lichaam gedwongen om abnormaal grote rode bloedcellen of megaloblasten te produceren die niet goed functioneren. Dit veroorzaakt een daling van het totale aantal gezonde rode bloedcellen in het bloed, wat leidt tot bloedarmoede. Megaloblastische anemie veroorzaakt door een vitamine B12-tekort wordt vaak pernicieuze anemie genoemd.

Pernicieuze anemie is echter zowel een risicofactor als een complicatie van een vitamine B12-tekort. Deze bloedarmoede is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam de intrinsieke factor eiwitten vernietigt, wat op zijn beurt de opname van vitamine B12 remt.

Ernstige bloedarmoede kan leiden tot ademhalingsmoeilijkheden bij inspanning, vermoeidheid en symptomen die verband houden met congestief hartfalen, zoals enkeloedeem, ademhalingsmoeilijkheden en vaak plassen ’s nachts.

Dementie en de ziekte van Alzheimer

Deze hersenaandoeningen zijn belangrijke complicaties van een langdurig tekort aan vitamine B12. Samen met B9 en B6 controleert B12 de bloedspiegels van het aminozuur homocysteïne. Verhoogde homocysteïnespiegels worden in verband gebracht met hersenatrofie.

Hart- en vaatziekten

Hartaandoeningen zijn een ander groot risico dat in verband wordt gebracht met een tekort aan vitamine B12. Hoewel een vegetarisch dieet als gezonder voor het hart wordt beschouwd dan een niet-vegetarisch dieet, blijkt een tekort aan cobalamine dit gunstige effect teniet te doen. Dit komt doordat mensen met een laag vitamine B12-niveau een hoog homocysteïnegehalte hebben, wat het risico op hartaandoeningen verhoogt. Bij veganisten kan een tekort aan vitamine B12 de homocysteïneniveaus zelfs verhogen tot twee keer die van vegetariërs en vier keer die van omnivoren.

Vruchtbaarheidsproblemen

Vitamine B12-tekort kan veranderingen veroorzaken in de ovulatie en in de ontwikkeling van de eicel. Een verhoogd homocysteïnegehalte als gevolg van een tekort kan ook leiden tot een miskraam. Een B12-tekort bij de moeder kan ook worden doorgegeven aan het kind en een laag B12-niveau in de kindertijd wordt ook in verband gebracht met een slechte cognitieve ontwikkeling.