Een nieuw inzicht in fibromyalgie: Oorzaak en diagnose

U ervaart voortdurend spierpijn in verschillende delen van het lichaam. Slapeloosheid, concentratieproblemen en vermoeidheid zijn dingen die u dagelijks meemaakt. Maar zelfs na meerdere bezoeken aan de dokter, verschillende röntgenfoto’s en MRI’s, is er bij u geen ziekte vastgesteld die uw aandoening verklaart. Je vraagt je zelfs af of het allemaal “tussen je oren zit”. Nadat u hulp hebt gezocht bij verschillende artsen en online steungroepen, begint u zich af te vragen of u misschien aan fibromyalgie lijdt.

Omdat de pijnlijke lichaamsdelen van fibromyalgiepatiënten geen fysieke schade of letsel vertonen, werd tot voor kort aangenomen dat de aandoening een psychische aandoening was. Onderzoek wijst nu echter uit dat fibromyalgie een pathofysiologische basis zou kunnen hebben. Fibromyalgie treft meer dan 3-6% van de wereldbevolking en kan moeilijk te begrijpen en te diagnosticeren zijn. In feite wordt de aandoening bij 3 op de 4 mensen niet gediagnosticeerd.

Oorzaken en risicofactoren

De precieze oorzaak van fibromyalgie is onbekend. Studies hebben echter aangetoond dat de aandoening kan worden veroorzaakt door verwondingen, emotionele trauma’s, virale infecties, hormonale veranderingen of medicatie. Enkele risicofactoren voor fibromyalgie zijn de volgende.

Geslacht: Negen van de tien fibromyalgiepatiënten zijn vrouwelijk.

Leeftijd: Fibromyalgie komt vaak voor bij mensen tussen 20 en 60 jaar, met een piek rond de leeftijd van 35 jaar. U kunt de aandoening ook in uw tienerjaren ontwikkelen, maar dat is niet gebruikelijk.

Familiegeschiedenis: Als je ouder of broer of zus aan fibromyalgie lijdt, heb je 8 keer meer kans om de aandoening te ontwikkelen.

Stressniveau: een stressomgeving thuis of op het werk kan het risico verhogen.

Trauma: Personen die in hun jeugd traumatische voorvallen hebben meegemaakt, kunnen op latere leeftijd fibromyalgie ontwikkelen.

Criteria voor de diagnose van fibromyalgie

Er zijn geen tests die een nauwkeurige diagnose van fibromyalgie stellen. In sommige gevallen gaat de patiënt jarenlang door zonder diagnose. Aangezien fibromyalgiepatiënten vaak lijden aan ziekten als depressie en artritis, is het stellen van een nauwkeurige diagnose ingewikkeld en kan het meer dan 5 jaar duren.

Toch heeft het American College of Rheumatology onlangs een reeks criteria uitgevaardigd die het diagnoseproces vergemakkelijken. Om de diagnose fibromyalgie te krijgen, moeten uw symptomen minimaal 3 maanden aanwezig zijn. Er zijn 3 categorieën waarop u wordt beoordeeld.

1. Fysiologische symptomen (Widespread Pain Index)

Er moeten gebieden op uw lichaam zijn die lokale, extreme pijn vertonen wanneer u ze aanraakt of erop drukt. Om de diagnose fibromyalgie te krijgen, moet u pijn ervaren in meer dan 5 van deze gebieden.

Beide zijden van de achterkant van de nek, direct onder uw haarlijn.
Beide zijden van de voorkant van de nek, boven het sleutelbeen.
Beide zijden van de borst, direct onder het sleutelbeen.
Beide zijden van de bovenrug, rond het gebied waar uw nek en schouder samenkomen.
Beide zijden van de bovenrug, naast de ruggengraat.
Beide zijden van de onderrug, net onder uw middel.
De binnenkant van beide armen, rond de binnenkant van de elleboog.
Beide zijden van de billen, onder de heupbeenderen.
Beide knieschijven.

2. Psychologische symptomen (Symptom Severity Scale)

Naast de pijnpunten moet u ook de ernst van uw klachten beoordelen op een schaal van 0-3. Om voor de diagnose in aanmerking te komen, moet u een score van 7-9 op de ernstschaal hebben.

Vermoeidheid
Verstoorde slaap
Moeite met concentreren of herinneren van details.

3. bijkomende symptomen

Samen met de score op de tender points en de SSS wordt u beoordeeld op basis van eventuele bijkomende symptomen. Enkele daarvan zijn

Depressie
Gevoelloosheid
Misselijkheid
Spijsverteringsproblemen zoals het prikkelbare darm syndroom.

Nadat hij rekening heeft gehouden met alle bovenstaande punten en zich ervan heeft vergewist dat de symptomen niet het gevolg zijn van andere soortgelijke ziekten (zoals schildklier- of leveraandoeningen), stelt de arts de diagnose fibromyalgie. Deze reeks criteria is echter niet de ultieme basis voor de diagnose, aangezien de aandoening zich bij verschillende mensen anders kan manifesteren. Hoewel dit een enorme sprong is in ons begrip van fibromyalgie, moet er meer onderzoek komen dat ons kan helpen de aandoening nauwkeuriger vast te stellen.

Een nieuw inzicht in ons begrip van fibromyalgie

Een recente studie heeft nieuwe inzichten verschaft in ons begrip van de aandoening. De studie analyseerde 37 fibromyalgiepatiënten en 35 gezonde personen. De deelnemers ondergingen een reeks stimulaties van 3 types – visueel, auditief en tactiel. Een MRI registreerde de reacties van de deelnemers op elke stimulatie.

Er werd vastgesteld dat verschillende delen van de hersenen van de fibromyalgiepatiënten verschillend reageerden op de stimulaties. De onderzoekers identificeerden een “handtekening” voor fibromyalgie in de hersenen, die bepaalde stimulaties als pijnlijk ervoer. Deze handtekening ontbrak bij de gezonde deelnemers. In een ander onderzoek werd vastgesteld dat de lichaamsdelen die de pijn voelden een overmaat aan bloedvaten bleken te bevatten. De verhoogde hoeveelheid bloedvaten zou verantwoordelijk kunnen zijn voor het verhoogde pijngevoel.

De resultaten van deze studie wijzen op de mogelijke betrokkenheid van de hersenen en het zenuwstelsel bij fibromyalgie. Hoewel deskundigen de resultaten en de gekozen methode van de studie als overgesimplificeerd beschouwen, zijn zij het eens over de beloften die de studie inhoudt. Indien verder onderzoek daartoe aanleiding geeft, zouden de resultaten kunnen bijdragen tot een doeltreffende diagnose en behandeling van fibromyalgie. In feite heeft een nieuwe behandelingslijn – Emotional Awareness and Expression Therapy – die rekening houdt met het hersenpatroon van patiënten, verschillende mensen met fibromyalgie geholpen.