Ποια είναι τα συμπτώματα της κοιλιοκάκης και τι την προκαλεί

Η κοιλιοκάκη είναι μια αυτοάνοση πεπτική διαταραχή που εκδηλώνεται με ένα ή περισσότερα από πάνω από 300 διαφορετικά συμπτώματα. Η δυσφορία που προκαλεί και ο φόρος που παίρνει στην υγεία σας μπορεί να σας κάνει να αναρωτηθείτε: “Γιατί εγώ;”. Η κατανόηση των αιτιών ή ακόμη και του αν κινδυνεύετε μπορεί να σας βοηθήσει να ελέγξετε καλύτερα την κατάστασή σας και να τη χειριστείτε σωστά.

Τι είναι η κοιλιοκάκη;

Η κοιλιοκάκη είναι ένα πεπτικό πρόβλημα που επηρεάζει το λεπτό έντερο του σώματός σας, καταστρέφοντάς το. Δυστυχώς, θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε μακροχρόνια πεπτικά προβλήματα που εμποδίζουν το σώμα σας να λάβει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται. Σε ορισμένους ανθρώπους, η ασθένεια μπορεί να επηρεάσει και άλλα μέρη του σώματος.

Ένα αυτοάνοσο πρόβλημα, η κοιλιοκάκη σας κάνει πολύ ευαίσθητους στη γλουτένη που βρίσκεται στα δημητριακά που καταναλώνονται συνήθως, στο αλεύρι και στα προϊόντα διατροφής από δημητριακά όπως το σιτάρι και το κριθάρι. Το σώμα σας πυροδοτεί μια ανοσολογική αντίδραση όταν τρώτε αυτές τις τροφές, προκαλώντας σας κοιλιακό πόνο και φούσκωμα, δυσκοιλιότητα ή διάρροια, λιπαρά και δύσοσμα κόπρανα, εμετό, κόπωση και ευερεθιστότητα.

Αιτίες και παράγοντες κινδύνου για την κοιλιοκάκη

Τα αίτια της κοιλιοκάκης δεν είναι πλήρως κατανοητά, αλλά υπάρχουν στοιχεία που τη συνδέουν με ορισμένες γενετικές μεταλλάξεις. Τα γονίδια όμως δεν είναι η μόνη αιτία της κοιλιοκάκης. Όπως φαίνεται, έως και το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού έχει τη μετάλλαξη που συνδέεται με την κοιλιοκάκη. Ωστόσο, ένα μικρό μέρος αυτών αναπτύσσει το πρόβλημα. Με άλλα λόγια, περιβαλλοντικοί παράγοντες μπαίνουν στο παιχνίδι για να προκαλέσουν τη νόσο σε ορισμένα άτομα και όχι σε άλλα.

Αν και δεν είναι αυστηρά “αιτίες”, ορισμένοι παράγοντες κινδύνου μπορούν να αυξήσουν τις πιθανότητες κάποιος να αναπτύξει ή να έχει κοιλιοκάκη. Ακολουθεί μια ματιά στο ποιοι είναι αυτοί, ώστε να μπορέσετε να αξιολογήσετε καλύτερα τη δική σας κατάσταση.

Γενετικές μεταλλάξεις

Ορισμένοι γενετικοί παράγοντες, όπως το HLA-DQ που σχετίζεται με τα γονίδια του ανθρώπινου λευκοκυτταρικού αντιγόνου, θα μπορούσαν να είναι ένας λόγος της κοιλιοκάκης σε ορισμένες οικογένειες. Αυτά τα γονίδια ελέγχουν τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται το ανοσοποιητικό σας σύστημα και τυχόν δυσλειτουργίες τείνουν να οδηγούν σε ορισμένες αυτοάνοσες διαταραχές. Με την κοιλιοκάκη, το σώμα σας αντιδρά σε τμήματα της πρωτεϊνικής αλληλουχίας της γλουτένης σε δημητριακά όπως η σίκαλη, το σιτάρι και το κριθάρι και προκαλεί φλεγμονή όταν δεν θα έπρεπε. Αυτές οι μεταλλάξεις μπορούν να μεταβιβαστούν από γενιά σε γενιά, γι’ αυτό και αν έχετε αδελφό ή γονέα με κοιλιοκάκη, μπορεί να κινδυνεύετε και εσείς.

Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι το 95% των ατόμων με κοιλιοκάκη έχουν τον γενετικό παράγοντα HLA-DQ2 και σχεδόν όλοι οι υπόλοιποι έχουν τον γενετικό παράγοντα HLA-DQ8. Μπορείτε να υποβληθείτε σε εξετάσεις για να ελεγχθεί η παρουσία αυτών των γονιδίων. Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να έχουν και τις δύο μεταλλάξεις.

Οικογενειακό ιστορικό

Εάν έχετε μέλος της οικογένειάς σας με κοιλιοκάκη, έχετε 10 τοις εκατό πιθανότητες να αναπτύξετε την πάθηση. Εάν έχετε πανομοιότυπο δίδυμο με το πρόβλημα, ο κίνδυνος εκτοξεύεται στο 75 τοις εκατό, σε σύγκριση με την περίπτωση που πρόκειται για οποιοδήποτε άλλο μέλος της οικογένειας.

Παιδική ασθένεια

Η προσβολή από ροταϊό ή άλλες λοιμώξεις του πεπτικού συστήματος στην πρώιμη παιδική σας ηλικία μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες να πάθετε κοιλιοκάκη.

Ηλικία κατά την οποία καταναλώθηκε για πρώτη φορά γλουτένη

Η εισαγωγή της γλουτένης στη διατροφή ενός μωρού παίζει επίσης ρόλο στον κίνδυνο εμφάνισης κοιλιοκάκης. Εάν ένα βρέφος λαμβάνει γλουτένη πριν καν γίνει τριών μηνών, αυτό το καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτο. Συνιστάται να μην εισάγεται γλουτένη μέχρι ένα μωρό να είναι τουλάχιστον έξι μηνών.

Μη θηλασμός για μεγάλο χρονικό διάστημα

Υπάρχουν έρευνες που δείχνουν ότι όσο περισσότερο καιρό θηλάζατε ως βρέφος, τόσο αργότερα είναι πιθανό να αναπτύξετε κοιλιοκάκη. Επίσης, εάν είχατε εισαχθεί νωρίς στη γλουτένη ως βρέφος και είχατε διακόψει το μητρικό γάλα μέχρι τότε, ο κίνδυνος να αναπτύξετε νωρίς κοιλιοκάκη είναι πιθανώς υψηλότερος.

Άλλα προβλήματα υγείας

Αυτοάνοσα προβλήματα, όπως η θυρεοειδοπάθεια ή ο διαβήτης τύπου 1, σας καθιστούν πιο πιθανό να αναπτύξετε άλλα αυτοάνοσα προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της κοιλιοκάκης. Στην πραγματικότητα, ότι η κοιλιοκάκη εντοπίζεται σε 1 στα 56 άτομα που έχουν σχετικά συμπτώματα, σε σύγκριση με 1 στα 133 στον υγιή πληθυσμό.

Αυτές είναι μερικές από τις ασθένειες ή διαταραχές που έχουν συσχετιστεί με την αύξηση του κινδύνου εμφάνισης κοιλιοκάκης.

Προβλήματα του θυρεοειδούς
Διαβήτης τύπου 1
Ελκώδης κολίτιδα ή φλεγμονή του παχέος εντέρου
Νευρολογικές διαταραχές του νευρικού συστήματος και του εγκεφάλου, όπως η επιληψία
Σύνδρομο Down
Σύνδρομο Turner

Τι να κάνετε αν υποψιάζεστε ότι έχετε κοιλιοκάκη

Εάν υποψιάζεστε ότι έχετε κοιλιοκάκη θα πρέπει να εξεταστείτε για την πάθηση μετά την κατανάλωση γλουτένης, υποβαλλόμενοι σε εξέταση αίματος. Στη συνέχεια, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει μια ενδοσκοπική βιοψία του λεπτού εντέρου για την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Θα ελέγξει αν η βλάβη στο έντερό σας είναι παρόμοια με αυτή που αναμένεται με την κοιλιοκάκη. Η τελική επιβεβαίωση έρχεται αν η κατάστασή σας βελτιωθεί μετά τη μετάβαση σε δίαιτα χωρίς γλουτένη.

Σε περίπτωση που διαγνωστείτε με κοιλιοκάκη, θα χρειαστεί να συνεργαστείτε με έναν διατροφολόγο για να σχεδιάσετε μια δίαιτα που θα λαμβάνει υπόψη το πρόβλημά σας με την πέψη της γλουτένης. Εκτός από τα δημητριακά όπως το σιτάρι και το κριθάρι, θα πρέπει επίσης να αποφύγετε και τα τρόφιμα που τα περιέχουν. Αυτό σημαίνει ότι τα ψωμιά με γλουτένη και ακόμη και η μπύρα είναι εκτός κάρτας.